تيمي بين المللي از پژوهشگران، با محوريت علمي متخصصان مرکز ملي ذخاير ژنتيکي و دانشکده علوم و فناوری زیستی دانشگاه شهيد بهشتي، موفق به ارائه روشي نوين براي ترميم آسيبهاي استخوانهاي حساس جمجمه و صورت شدند. اين روش، مبتني بر استفاده همزمان سلولهاي بنيادي و داربستهاي پيشرفته با فناوريهاي نانوتکنولوژي، نويدبخش تحولي بزرگ در پزشکي بازساختي است.
روش درماني جديدي که حاصل همکاري مراکز علمي معتبر داخلي و خارجي نظير دانشگاه شهيد بهشتي، انستيتو پاستور ايران، دانشگاه پزشکي ونژو چين، دانشگاه يوانزي تايوان، دانشگاه ساوينتاي هند و دانشگاه ايستينيه ترکيه با راهبري دکتر مهدي جهانفر انجام شده، راهکاري پيشرفته و نوآورانه براي ترميم آسيبهاي استخواني حساس جمجمه و صورت ارائه داده است.
با توجه به روند فزاينده آسيبهاي مختلف در زندگي مدرن، ترميم نقايص استخواني به ويژه در نواحي حساس مانند جمجمه، فک و صورت، همواره يکي از چالشهاي بزرگ در پزشکي بازساختي به شمار ميرود و تيمهاي تحقيقاتي مختلف در سراسر جهان براي ارائه راهکارهاي درماني مؤثرتر تلاش ميکنند. در اين ميان، استفاده از سلولهاي بنيادي و فناوريهاي نانوتکنولوژي به عنوان دو راهبرد کليدي، در سالهاي اخير توجه ويژهاي را به خود جلب کرده است.
روش درماني جديد ارايه شده در پژوهش ياد شده، مبتني بر کشت سلولهاي بنيادي بر روي داربستي سلولزي طبيعي است که همراه با نانوذرات سيليکا و ماده موثره پروآنتوسيانيدين ـ ترکيبي طبيعي استخراج شده از هسته انگور ـ پوشش دهي شده است. اين داربست نه تنها به سلولهاي بنيادي کمک ميکند تا به سلولهاي استخواني تمايز يابند، بلکه رشد و تکثير آنها را بدون نياز به آنتي بيوتيکها حمايت ميکند.
آزمايشهاي پيش باليني نشان داده است که اين داربست، با تقويت فعاليت آنزيمي آلکالين فسفاتاز، معدني شدن ماتريکس استخواني و توليد کلاژن، بازسازي سريعتر و مؤثرتر بافت استخواني را تسهيل ميکند. علاوه بر اين، خاصيت ضدباکتريايي اين داربست در برابر باکتريهاي گرم مثبت و گرم منفي، خطر عفونتهاي پس از جراحي را کاهش ميدهد.
آزمايشهاي پيش باليني نشان دادند که داربست سلولي توسعه يافته، علاوه بر تسريع بازسازي بافت استخواني، در تشکيل مجدد عروق، کاهش التهاب و بازسازي اپيتليال نيز عملکرد چشمگيري داشته است. اين ويژگيها، اين فناوري را به راه حلي جامع و موثر براي ترميم آسيبهاي استخواني تبديل کرده است
اين روش درماني نوين، با الهام گيري از طبيعت و بکارگيري فناوريهاي پيشرفته نانو و سلولهاي بنيادي، نه تنها تحولي در درمان آسيبهاي استخواني محسوب ميشود، بلکه بار ديگر توانمنديهاي علمي کشور را در سطح جهاني عليرغم محدوديتها و تحريمهاي متعدد به نمايش گذاشته است. انتظار ميرود پس از تکميل مراحل کلينيکي پيش رو، اين فناوري در آيندهاي نزديک به طور گسترده در درمان آسيبهاي جمجمه و صورت مورد استفاده قرار گيرد.